2.2.3 Koers van de dijk

Zorgvuldige omgang met bestaande waarden

Langs de dijk bevindt zich een groot aantal cultuurhistorische en archeologische waarden. Belangrijke waarde in het gebied is de Hollandse Waterlinie met als onderdelen Gorinchem Vesting, de Dalemse Sluis en Fort Vuren. Daarnaast is langs de dijk een groot aantal beschermde rijks- en gemeentemonumenten zoals kerken, molens, woningen en het peilschaalhuisje gelegen als ook monumentale bomen. Achter de dijk ligt een aantal wielen. Dit zijn overgebleven kolkgaten van dijkdoorbraken. Karakteristiek voor de uiterwaarden zijn strangen; overgebleven delen fossiele rivierlopen. Ook beeldbepalende bomen en landschappelijke elementen zoals bomenlanen en groepen zijn waardevol in het gebied. Bij de dijkversterking worden deze waarden zoveel mogelijk behouden, ingepast of versterkt.

Figuur 2.12  Bestaande waarden binnen het projectgebied

Tracé op zijn plek

Het dijktracé is van grote betekenis als informatiedrager van de dijkgeschiedenis vanaf de Middeleeuwen en vertelt het verhaal van leven met water. Uitgangspunt voor het ontwerp is dat dit tracé met zijn scherpe knikken en vloeiende bochten op zijn plek blijft liggen zodat de rijke historie van de dijk en de strijd tegen het water afleesbaar blijft. Als het kan voorkomen we daarbij omdijkingen en houden we de weg op de kruin als tribune voor het rivierenland.

Ranke kruin, gebruik tot aan de dijk

Uitgangspunt is dat de kruin rank en herkenbaar blijft en het gebruik weer dichter bij de dijk wordt gebracht. We houden het wegprofiel op de bestaande, smalle breedte en er is een duidelijk hoogteverschil tussen berm en kruin zodat deze laatste herkenbaar en rank blijft. De ‘dijk’ zelf oogt daarmee opnieuw compact.

Bijzondere ensembles

De bijzondere ensembles die in de Handreiking Ruimtelijke kwaliteit worden benoemd zijn verder uitgewerkt in het plan:

• de Kaap bij Haaften en Kerkewaard: benadrukken van de markante positie van de Kaap, inrichting rivierfront en aansluiting van het dorp, verdere ontwikkeling van de dijk als groene overgang naar bedrijventerrein.

• Herwijnen, met een drietal omdijkingen: beschermen van de voormalige dijklinten en beter aansluiten van de omdijkingen.

• Omgeving Vuren met het Heuffterrein: hier hebben de verschillende betrokken partijen de handen ineengeslagen om in het verlengde van de dijkversterking te komen tot een integrale gebiedsontwikkeling.

• Linielandschap: diverse elementen van het linielandschap worden teruggebracht, gemarkeerd of versterkt. Bovendien wordt aandacht besteedt aan het Linielandschap op rustpunten door gebruik van het liniemeubilair. Zie ook paragraaf 4.1.3.

• Uiterwaarden: In de uiterwaarden is gezocht naar manieren om water- en natuurcompensatie te combineren met recreatie. Zie ook paragraaf 4.1.4.