3.3.5 Resultaat: een slanker definitief ontwerp

Bovengenoemde nieuwe kennis over de ondergrond en de aanscherpingen in de uitgangspunten zijn gebruikt om het Definitief Ontwerp (DO) te maken. Het DO is een stap verder gedetailleerd dan het VKA. Zo is bijvoorbeeld bij het ontwerp van het DO rekening gehouden met de al opgetreden zettingen en ontstane sterkte in het bestaande dijklichaam. Als de kruin van de dijk op zijn plaats blijft, werken de al opgetreden zettingen door in een kleinere hoogteopgave. De hoogteopgave is dus kleiner omdat er minder zetting meer optreedt. Als de dijk naar buiten wordt verschoven werkt de sterkte van de bestaande dijk mee omdat die onderdeel gaat vormen van de steunberm.

De combinatie van meer kennis over de ondergrond, aanscherping van uitgangspunten en detaillering leidt tot een lager en slanker dijkontwerp, waarbij met name de bermen vrijwel overal minder breed worden. Het DO raakt minder buitendijks gebied, zodat ook de benodigde rivier- en natuurcompensatie kleiner zijn dan bij het VKA.

Binnendijkse versterking

In figuur 3.4 is het verschil tussen het VKA en het lagere en slankere dijkontwerp zichtbaar voor een versterking aan de binnenzijde van de dijk. Zichtbaar is dat het ruimtebeslag kleiner is en alle buitenbermen komen te vervallen.

Figuur 3.4 Verschil in ontwerp tussen VKA en planuitwerking voor binnendijkse versterking

Buitendijkse versterking

In figuur 3.5 is het verschil tussen het VKA en het lagere en slankere dijkontwerp zichtbaar voor versterking naar de rivierzijde van de dijk. De profielen worden kleiner, waarbij het aan te brengen grondlichaam dichter tegen de bestaande dijk is gelegen.

Figuur 3.5 Verschil in ontwerp tussen VKA en planuitwerking voor buitendijkse versterking

De dijkvakken met constructie veranderen in principe niet ten opzichte van het VKA.

Controle van de afweging naar het VKA: twee dijkvakken gewijzigd

Met het vaststellen van het VKA in oktober 2018 hebben de aanwonenden van de dijk meer zekerheid gekregen over wat er in hun directe woonomgeving zou gaan gebeuren. Na de uitwerking van het VKA tot een DO is bekeken of de afweging die heeft geleid tot het VKA, blijft gelden wanneer de dijk een slanker ontwerp krijgt. Daarbij is van alle vakken gecontroleerd of de redenering die heeft geleid tot de keuze voor grond binnenwaarts, grond buitenwaarts of een langsconstructie, blijft gelden bij een kleiner ruimtebeslag.

Daaruit is naar voren gekomen dat er twee dijkvakken zijn waar uitgaande van een slanker ontwerp een andere voorkeursvariant is gekozen. Dit is vak 14a, waar de langsconstructie kan worden vervangen door een relatief slanke versterking in grond.

In dijkvak 12b vindt ook een verandering plaats van het voorkeursalternatief. De dijk wordt in dit vak versterkt met een langsconstructie in de al aanwezige binnenberm in plaats van een een binnendijkse versterking in grond. Na verdere uitwerking van de binnenberm is gebleken dat de afmetingen van de nieuwe berm zo fors worden, dat het beheer van de overlaatfunctie niet meer kan worden uitgevoerd. Met deze voortschrijdende inzichten geldt een nogo vanuit de overlaatfunctie op de forse bermen in dit dijkvak en is gekozen voor een langsconstructie.

Daarnaast kan in dijkvak 1a en 7f de constructie gedeeltelijk vervallen, zonder dat er een versterking buiten de bestaande dijk nodig is. De conclusie van deze controle is dat de afweging naar het VKA robuust was.

Toetsing milieu-impact van de verfijning met DuboCalc

Een slanker dijkontwerp heeft niet alleen een positieve invloed op de omgeving en de kosten. De beperking in de hoeveelheid toe te passen materiaal heeft ook een positieve impact op het milieu. Ook de toepassing van gebiedseigengrond heeft een positieve impact. Deze impact is berekend met behulp van de DuboCalc methode. DuboCalc is een methode om de milieueffecten te berekenen van een materiaal, een bouwwerk -of methode. De gehele levenscyclus komt daarbij in beeld, vanaf de winning tot en met de sloop. Vervolgens rekent DuboCalc deze milieueffecten via de zogenaamde ‘schaduwprijsmethode’ om tot één getal: de Milieu Kosten Indicator-waarde (MKI-waarde). Om de optimalisering van het dijkontwerp en de bijbehorende milieu-impact inzichtelijk te maken is een DuboCalc berekening uitgevoerd van zowel het VKA als het DO. Het resultaat is zichtbaar in figuur 3.6. Het DO heeft een MKI van € 12.000.000,00, het VKA heeft een MKI € 24.500.000,00. Dit zijn niet de daadwerkelijke kosten van de dijkversterking, maar een maat om de milieuimpact te meten en te vergelijken.

Figuur 3.6 Vergelijking varianten DO en VKA met behulp van Dubocalc per categorie